KONSTELACJA VS KONSOLACJA


POPRAWNIE: Konstelacja to inaczej gwiazdozbiór; to również synonim konfiguracji, układu, stanu rzeczy.

Konsolacja to inaczej stypa, czyli uroczystość organizowana z powodu śmierci kogoś bliskiego lub znanej osoby. Oznacza także pocieszenie.


BŁĘDNIE: Stosowanie wyrazów wymiennie lub na odwrót.


DLACZEGO TAK?: Konstelacja pochodzi od łacińskiego constellatio oznaczającego gwiazdozbiór, natomiast konsolacja wywodzi się z łacińskiego consolatio, czyli ulga, pociecha.

Reklama

SLÁINTE


ZNACZENIE: Po irlandzku, „na zdrowie!”.


UŻYCIE: Dziś Irlandczycy obchodzą dzień św. Patryka. Pijąc hektolitry piwa, na całym świecie celebruje się prawdopodobną datę śmierci patrona Zielonej Wyspy.


PRZYKŁAD: Dla tych, co będą chcieli wznieść toast po irlandzku, tutaj jak powinno się wymawiać sláinte.


ETYMOLOGIA: irl. sláinte – zdrowie.

JOIK


ZNACZENIE: Ludowa przyśpiewka z Laponii.


UŻYCIE: Joiki mogą opowiadać o miłości, o pochodzeniu i życiu ludu Lapończyków oraz o walce dobrych (białych) i złych (czarnych) szamanów noaide. Teksty joików różnią się od typowych piosenek – mają budowę cykliczną, bez wyraźnego początku i końca, krótka fraza jest powtarzana, z niewielkimi zmianami, wielokrotnie. Melodia jest prosta, śpiewana przy bardzo napiętych strunach głosowych, oparta na skali pięciotonowej.


PRZYKŁAD: Z joikiem na ustach, Święty Mikołaj pędzi saniami z prezentami. Wesołych!


ETYMOLOGIA: lap. yoik – znaczenie jak wyżej.

HEORTOLOGIA


ZNACZENIE: Nauka o roku kościelnym.


UŻYCIE: Heortologia zajmuje się rokiem liturgicznym nie tylko przez pryzmat historii, ale również poddaje analizie treść każdego święta i jego znaczenie moralne, ascetyczne i dogmatyczne. Korzenie tej nauki sięgają średniowiecza.


PRZYKŁAD: Zgodnie z heortologią, już jutro dzień św. Mikołaja. Kto jeszcze nie zdążył, ma ostatnie chwile na kupno prezentu.


ETYMOLOGIA: gr. heortē – święto.

KONSTELACJA VS. KONSOLACJA


POPRAWNIE: Konstelacja to inaczej gwiazdozbiór. Jest również synonimem konfiguracji, układu, stanu rzeczy. Konsolacja to inaczej stypa, czyli uroczysta uczta organizowana z powodu śmierci kogoś bliskiego lub znanej osoby. Oznacza także pocieszenie.


BŁĘDNIE: Stosowanie wyrazów wymiennie lub na odwrót.


DLACZEGO TAK?: Konstelacja pochodzi od łacińskiego constellatio oznaczającego gwiazdozbiór, natomiast konsolacja wywodzi się z łacińskiego consolatio, czyli ulga, pociecha.

PERIZONIUM


ZNACZENIE: Przepaska udrapowana na biodrach ukrzyżowanego Chrystusa.


UŻYCIE: Początkowo przedstawiano Chrystusa w długiej szacie. W XII-XIII w. w tzw. colobium (krótka szata sięgająca do kolan). W gotyku – z perizonium przewiązanym na boku. W sztuce nowożytnej perizonium jest najczęściej przewiązane pośrodku. Od XVII w. pojawiło się perizonium przewiązane sznurem.


PRZYKŁAD: Życzę Wam, by Wielkanoc była tak ciepła, by jako strój wystarczyło samo perizonium.


ETYMOLOGIA: łac. perizonium – znaczenie jak wyżej.

XOXO


ZNACZENIE: Skrót oznaczający buziaki i uściski.


UŻYCIE: Skrótu xoxo najczęściej używa się na końcu listów, maili, smsów, etc. X oznacza całusa, a O uścisk. Popularne jest też umieszczanie przy podpisie xxx, które są synonimem całusów.


PRZYKŁAD: XOXO ślę do wszystkich czytających bloga!


ETYMOLOGIA: Pochodzenie skrótu wywodzi się jeszcze ze Średniowiecza. Na końcu listów rysowało się krzyżyk, jako znak religijny, a jednocześnie wyrażający szczerość intencji, zaufanie. Zwyczajowo przed wysłaniem listu całowało się krzyżyk. O z kolei najprawdopodobniej pochodzi od jego kształtu przypominających (patrząc z lotu ptaka) obejmujące się ramiona.

KIVIAK


ZNACZENIE: Tradycyjna grenlandzka potrawa spożywana w okresie świąt Bożego Narodzenia.


UŻYCIE: Kiviak przyrządza się z surowego mięsa alki (niewielki ptak morski) w stanie zaawansowanego rozkładu. Upolowana alka jest oskubywana z piór, zawijana w foczą skórę, następnie, dla zabezpieczenia przed drapieżnikami, zakopywana w ziemi lub przysypywana kamieniami. Po pewnym czasie, w zależności od upodobań kulinarnych od kilku tygodni do kilku miesięcy,
jest wydobywana i spożywana w stanie surowym. Potrawę serwuje się także z okazji urodzin i ślubów.


PRZYKŁAD: Kiviak ma podobno kwaśny smak i pachnie jak pleśniowy ser Stilton. Co kto lubi, ale skupmy się może lepiej na barszczu z uszkami czy innych pysznościach serwowanych na Waszych stołach – wesołych!


ETYMOLOGIA: Nazwa własna.

TOKOFOBIA


ZNACZENIE: Lęk przed ciążą i porodem.


UŻYCIE: O zjawisku tokofobii mówimy gdy kobieta, mimo że chce mieć dziecko, stara się nie zajść w ciążę. Występuje średnio u co dziesiątej kobiety. Wyróżnia się tokofobię pierwotną, która występuje u kobiet, które nie były wcześniej w ciąży oraz tokofobię wtórną, u pań, które podczas poprzedniego porodu lub ciąży doznały silnego, związanego z nią szoku, np. poroniły. Tokofobia często objawia się poprzez niechęć do seksu lub przesadne zabezpieczanie się przed ciążą (np. stosowanie kilku metod antykoncepcyjnych jednocześnie). Z powodu tokofobii pacjentki często wybierają poród drogą cesarskiego cięcia.


PRZYKŁAD: Odkąd pamięta cierpiała na mizopedię. Mąż namawiał ją na dziecko, ale odkryła u siebie tokofobię. Doszła do wniosku, że najbardziej odpowiada jej model DINK.


ETYMOLOGIA: gr. tókos – poród, potomstwo + phóbos – strach.

MIZOPEDIA


ZNACZENIE: Niechęć do dzieci.


UŻYCIE: Mizopedia może odnosić się zarówno do własnych, jak i do cudzych dzieci. W skrajnych przypadkach przeradza się w nienawiść.


PRZYKŁAD: Stojąc za ladą cieszyła się, że już po Dniu Matki, gdy wszystkie te rozwrzeszczane dzieci chcą pokazać mamom, że nagle są miłe i grzeczne i okupują kawiarniane stoliki od rana do nocy. Teraz pozostało jej tylko przetrwanie Dnia Dziecka. Sugestie, że cierpi na mizopedię uważała jednak za mocno przesadzone.


ETYMOLOGIA: gr. miseín – nienawidzić + paidós – dziecko.