ZNACZENIE: Chorobowa potrzeba przebywania w pozycji leżącej.
UŻYCIE: Klinomania najczęściej objawia się jako chęć niewstawania z łóżka. Występuje m.in. u hipochondryków, histeryków, osób uciekających w chorobę przed piętrzącymi się problemami życiowymi lub trudnymi do rozstrzygnięcia konfliktami wewnętrznymi.
PRZYKŁAD: Stwierdziła, że u niej klinomania najczęściej objawia się w poniedziałki rano.
ETYMOLOGIA: gr. klinein – leżeć.
ZNACZENIE: Cienka metalowa piłka do wycinania w drewnie.
UŻYCIE: Laubzega to piła kabłąkowa z cienkim brzeszczotem. Służy do wypiłowywania delikatnych deseni na drewnie. Także włośnica.
PRZYKŁAD: Obraziła się, że zapomniał o jej imieninach. Musiał przeprosić w szczególny sposób: odkurzył laubzegę i wyciął jej na boazerii romantyczną dedykację. Była zachwycona, boazerię postanowiła zostawić w przedpokoju na zawsze.
ETYMOLOGIA: niem. Laubsäge – znaczenie jak wyżej.
ZNACZENIE: Jednoosobowe, ciężkie sanie sportowe; także sport, w którym są wykorzystywane.
UŻYCIE: Skeleton może ważyć do 50 kg i pozwala osiągać duże prędkości, nawet do 130 km/h. Zawodnicy jeżdżą po specjalnym lodowym torze. Od 1996 r. skeleton uprawiają również kobiety, a w 2002 r. skeleton został włączony do programu olimpijskiego.
PRZYKŁAD: Podczas olimpiady w Soczi skeletonistów będzie można podziwiać w takich wymyślnych kaskach.
ETYMOLOGIA: Nazwa pochodzi od pierwotnej konstrukcji sanek, które budową przypominały ludzki szkielet.
ZNACZENIE: Inaczej slajd.
UŻYCIE: Diapozytyw to pozytywowy obraz naniesiony na materiał przezroczysty lub wytworzony w jego wnętrzu. Aby móc go obejrzeć lub wykorzystać do innych celów niezbędne jest użycie światła przechodzącego. Najczęściej diapozytywy występują w postaci błon fotograficznych. Diapozytyw uzyskuje się kopiując go z negatywu lub wykonując zdjęcie na fotograficznym materiale odwracalnym. Także przezrocze.
PRZYKŁAD: Mimo wszechobecnej fotografii cyfrowej zdecydowała, że zdjęcia z wakacji zrobi na diapozytywach, a później będzie je oglądać na starym rzutniku.
ETYMOLOGIA: gr. diá – przez + łac. positivus – oparty.
ZNACZENIE: Inaczej bzdury.
UŻYCIE: Ambaje to synonim bredni, niedorzeczności, mrzonek, głupot.
PRZYKŁAD: Co ty za ambaje opowiadasz? Było dokładnie odwrotnie niż mówisz.
ETYMOLOGIA: łac. ambages – manowiec, dwuznacznik.
ZNACZENIE: Wym. [handikap], akcent na pierwsze ‚a’; celowe wyrównanie szans na wygraną dwóch przeciwników o nierównych umiejętnościach.
UŻYCIE: Handicap może być zarówno czymś korzystnym (dla słabszego zawodnika/strony zamierzającej coś zrealizować), jak i utrudniającym działanie (dla mocniejszego podmiotu). Wieloznaczność słowa sprawia, że lepiej jest dopowiedzieć, o które ze znaczeń chodzi. Pojęcie handicapu używane jest głównie w sporcie, choć zdarza się, że stosuje się je w znaczeniu przenośnym np. w odniesieniu do życia gospodarczego. W starszych słownikach nie wymienia się znaczenia handicapu w sensie „udogodnienia”. W niektórych publikacjach pojawia się natomiast znaczenie handicapu jako „upośledzenia umysłowego” (co jest bliskie jednemu ze znaczeń w języku angielskim). Także handikap.
PRZYKŁAD: Dopiero zaczął uczyć się gry w golfa, dlatego gdy stawał naprzeciwko doświadczonych graczy, miał duży handicap, czyli mógł trafiać do dołka większą liczbą uderzeń.
ETYMOLOGIA: Od nazwy dawnej gry hazardowej, w której pulę pieniędzy trzymało się w pięści schowanej w czapce: ang. hand – ręka + cap – czapka.
ZNACZENIE: Związek chemiczny stosowany do odstraszania owadów.
UŻYCIE: DEET jest skuteczny m.in. w walce z komarami i meszkami. Czas ochrony po naniesieniu DEET na skórę lub ubranie zależy od stężenia związku w preparacie (podawanym w składzie produktu). Według badań wyższe niż 50-proc. stężenia DEET nie wydłużają jednak istotnie czasu ochrony przeciw komarom. Substancja ta odstrasza owady, ale ich nie zabija.
PRZYKŁAD: Dzisiejsze doodle poświęcone są kubańskiemu naukowcowi, Carlosowi Finlayowi (1833-1915), który opisał rolę komarów w rozprzestrzenianiu się zółtej febry. DEET jako odstraszacz zaczęto stosować dopiero pół wieku po jego śmierci.
ETYMOLOGIA: łac. diethyltoluamidum – N,N-Dietylo-m-toluami, znaczenie jak wyżej.
ZNACZENIE: Wym. [frakasą], akcent na ‚ą’; inaczej głośny, ogłuszający.
UŻYCIE: Przenośnia fracassant oznacza coś sensacyjnego, skandalicznego, sprawiającego duże wrażenie. Może też odnosić się do rzeczy wyzywającej.
PRZYKŁAD: Zawsze lubił, gdy wszystkie oczy kierowane były na niego dlatego bezustannie myślał, jak być fracassant.
ETYMOLOGIA: wł. fracasso – huk, trzask; fr. fracas – gwałtowne, głośne złamanie, pęknięcie, także huk, hałas.
ZNACZENIE: Rdzenny mieszkaniec Madagaskaru.
UŻYCIE: Populacja Malgaszów liczy około 20 mln osób. Choć wszyscy Malgasze posługują się jednym językiem, tj. malgaskim, to reprezentują mozaikę kulturową, na którą składa się 18 grup etnicznych różniących się używanymi dialektami (wzajemnie zrozumiałymi). Największą grupą etniczną, bo stanowiącą prawie jedną czwartą społeczeństwa, są zamieszkujący centralny Madagaskar Merina, pochodzenia głównie indonezyjskiego.
PRZYKŁAD: Niezrażony końcem wakacji, spakował rodzinę i wyjechał na spotkanie z zaprzyjaźnionymi Malgaszami – na ich rodzimym Madagaskarze.
ETYMOLOGIA: fr. Malgache – Malgasze. Wyspa była kolonią francuską.
ZNACZENIE: Podróże do miejsc upamiętniających lub kojarzących się ze śmiercią.
UŻYCIE: Tanatoturystyka to turystyka, której celem są miejsca katastrof, mordów czy masowej zagłady. Może jednak również dotyczyć podróży na cmentarze, np. w celu odwiedzenia grobów sławnych zmarłych.
PRZYKŁAD: Znudziły się jej oczywiste wycieczki, więc przerzuciła się na tanatoturystykę. Zaliczyła już Czernobyl, teraz szuka towarzysza podróży do miejsc zniszczonych przez tsunami.
ETYMOLOGIA: Tanatos – grecki bóg śmierci.
Słowo Dnia 