Tag: czas wolny

ODEON

ZNACZENIE: Starożytna budowla przeznaczona na występy muzyczne i teatralne.

UŻYCIE: Odeon podobnie jak teatr miał amfiteatralną widownię, ale przykrytą dachem ze względów akustycznych. Posiadał orchestrę dla chóru i podium dla muzyków. Odeony były mniejsze od teatrów.

Odeon to także typ orkiestry grający muzykę rozrywkową, populary na przełomie XIX i XX wieku, a także założona w 1928 roku brytyjska sieć kin. Według źródeł związanych z firmą nazwa jest akronimem hasła reklamowego: „Oscar Deutsch Entertains Our Nation” (ang. Oskar Deutsch zabawia nasz naród)

PRZYKŁAD: Prawdopodobnie najstarszy odeon został zbudowany z inicjatywy Peryklesa około 442 p.n.e. w Atenach na południowo-wschodnim zboczu Akropolu.

ETYMOLOGIA: łac. odeum – znaczenie jak wyżej.

Reklama

TRYBUSZON

ZNACZENIE: Inaczej korkociąg.

UŻYCIE: Trybuszonem najczęściej określany jest korkociąg w wersji przedstawionym na zdjęciu poniżej, którego prawidłowa nazwa to trybuszon dwustopniowy. W rzeczywistości trybuszonem można jednak nazywać każdy rodzaj korkociągu, także najprostszy, umieszczany np. w scyzorykach.

PRZYKŁAD: Po weekendzie spędzonym w Bordeaux stała się winną snobką i już nigdzie nie ruszała się bez trybuszona.

ETYMOLOGIA: fr. tirer – ciągnąć + bouchon – korek.

 

    Photo by Grape Things on Pexels.com

    PLUWIALNY

    ZNACZENIE: Inaczej deszczowy.

    UŻYCIE: Pluwialny okres to czas zwiększonych opadów deszczu, a jezioro pluwialne to takie, które powstało właśnie w wyniku opadów.

    PRZYKŁAD: Miejmy nadzieję, że w tym roku lato będzie słoneczne i długie, a pluwialna jesień w ogóle nie nadejdzie.

    ETYMOLOGIA: łac. pluvialis – znaczenie jak wyżej.

    PROFUNDAL

    ZNACZENIE: Głębinowa, pozbawiona światła strefa jeziora.

    UŻYCIE: Profundal to dolna strefa głębokich jezior położona poniżej poziomu do którego dociera dość światła słonecznego, aby podtrzymać fotosyntezę. Okresowo w profundalu brakuje tlenu. 

    PRZYKŁAD: Dopiero zaczynał przygodę z nurkowaniem, ale postanowił sobie że kiedyś zejdzie aż do profundalu (o ile to w ogóle możliwe).

    ETYMOLOGIA: łac. profundus – głęboki

    TAUMATURG

    ZNACZENIE: Inaczej cudotwórca.

    UŻYCIE: Taumaturgia to moc czynienia cudów, magia. Może mieć też pejoratywny wydźwięk i oznaczać blagę, mydlenie oczu dla zamaskowania oszustwa.

    PRZYKŁAD: Drużyna wyraźnie przegrywała na trzy minuty przed końcem meczu, już tylko taumaturg miałby moc odmienienia losów spotkania. 

    ETYMOLOGIA: gr. thaumatourgía – cudotwórstwo.

    Photo by RODNAE Productions on Pexels.com

    ORTODOKSALNY CZY ORTODOKSYJNY?

    POPRAWNIE: Ortodoksalny to przymiotnik określający tę fazę snu, w której nie występują marzenia senne (w przeciwieństwie do snu paradoksalnego).

    Ortodoksyjny to z kolei inne nazwanie ściślej wierności doktrynie, dogmatowi, zwłaszcza w ujęciu religijnym. Zachowanie ortodoksyjne charakteryzuje się rygorystycznym przestrzeganiem jakiegoś kodeksu zasad.

    BŁĘDNIE: Stosowanie wyrazów wymiennie lub na odwrót.

    DLACZEGO TAK?: Oba wyrazy pochodzą od greckiego orthós – prosty, słuszny, prawdziwy.

    Sen ortodoksalny – gdy nic się nie śni
    Photo by Pixabay on Pexels.com

    PLUWIALNY

    ZNACZENIE: Inaczej deszczowy.

    UŻYCIE: Pluwialny to synonim czegoś związanego z deszczem; przykładowo pluwialny okres to czas zwiększonych opadów deszczu, a jezioro pluwialne to takie, które powstało właśnie w wyniku zwiększonych opadów.

    PRZYKŁAD: Słowo dnia właśnie wróciło z wakacji i wierzy, że w tym roku uda mu się zaczarować pogodę i pluwialna jesień w ogóle nie nadejdzie.

    ETYMOLOGIA: łac. pluvialis – znaczenie jak wyżej.

    TAUMATURG

    ZNACZENIE: Inaczej cudotwórca lub kuglarz.

    UŻYCIE: Taumaturgia to z kolei moc czynienia cudów, magia. Może mieć też pejoratywny wydźwięk i oznaczać blagę, mydlenie oczu dla zamaskowania oszustwa.

    PRZYKŁAD: Nie wiedziała czy jest chodzącym ideałem czy wprawnym taumaturgiem. Na razie postanowiła nie myśleć o tym i cieszyć się chwilą.

    ETYMOLOGIA: gr. thaumatourgía – cudotwórstwo.

    SURFARI

    ZNACZENIE: Podróż, wyprawa surferów w poszukiwaniu najlepszych warunków do uprawiania surfingu.

    UŻYCIE: Surfing polega na jeździe/płynięciu na stojąco na specjalnej desce na grzbiecie fali. Aby móc go uprawiać konieczne są odpowiednie fale. Surfari ma właśnie pomóc je odnaleźć.

    PRZYKŁAD: Zaraz po zakończniu roku szkolnego spakowali siebie i dzieciaki i wyruszyli na surfari po Portugalii.

    ETYMOLOGIA: ang. surfing + safari.

    PROFUNDAL

    ZNACZENIE: Głębinowa, pozbawiona światła strefa jezior.

    UŻYCIE: Profundal to dolna strefa głębokich jezior położona poniżej poziomu do którego dociera dość światła słonecznego, aby podtrzymać fotosyntezę. Obejmuje dno i kontaktującą z nim warstwę wody. W profundalu okresowo brakuje tlenu. Żyją tutaj organizmy uzależnione od dostaw pokarmu z wyższych warstw jeziora.

    PRZYKŁAD: Dopiero zaczynał przygodę z nurkowaniem, ale postanowił sobie że kiedyś zejdzie aż do profundalu (o ile to jest w ogóle możliwe).

    ETYMOLOGIA: łac. profundus – głęboki.